1603, 2021

Het geheim van de stoel (de kortste perspectief-les ooit…)

Tureluurster/ maart 16, 2021/ Schrijftips/ 0 commentaren

Zelfs bij benadering kan ik niet zeggen hoeveel woorden ik al verspild heb aan het vertelperspectief. …‘Verspild’, ja. Zo voelt het soms, want telkens weer ontdek ik dezelfde fouten. …Lastig? …Voor de schrijvers wél, voor mij niet. Teksten verbeteren is mijn job, ik doe het graag.  . .Er is eigenlijk maar één opmerking waar ik niet mee overweg kan, en dat is: ‘ik begrijp niet waarom dat perspectief zo belangrijk is, ik zie er het nut niet van in.’ ..Tot mijn grote vreugde vond ik daar gisteren (na meer dan dertig jaar lesgeven) het kortst mogelijke en het duidelijkste antwoord op. In Luik nog wel, in Cité Miroir (een aanrader trouwens!) Knoei je met het perspectief, dan is je verhaal voor de lezer even comfortabel als onderstaande stoel. Probeer er maar eens te gaan opzitten zonder in de kramp te schieten! Kijk en schrijf je vanuit het goeie perspectief, leg je de juiste focus, dan wordt je verhaal zo: Wees nu serieus… ik weet waar ik het liefst zou zitten. Jullie ongetwijfeld ook! En nee, die stoel staat niet ‘per ongeluk’ een stukje buiten beeld, maar omwille van de ‘suggestie’ – bijna…

Lees verder...

0903, 2020

Het Corona-perspectief

Tureluurster/ maart 9, 2020/ Schrijftips, Schrijven en ik/ 0 commentaren

Hebben ze bij ZES gevoel voor humor? Of was het een puur commerciële zet, de programmatie van Outbreak op zondagavond – in primetime? Hoe dan ook, sommige fragmenten uit deze rampenfilm hadden zo uit het journaal geplukt kunnen zijn. Mannen in witte pakken en met professionele mondmaskers die achter een dodelijk virus aanhollen. Een virus dat ze aanvankelijk niet au sérieux namen en dat ze lieten betijen zolang het een verwaarloosbare minderheid bedreigde. Stommiteiten die uiteraard niet aan de oren van de bevolking mogen komen wanneer het virus opduikt in ‘geciviliseerde’ gebieden… …Met (een jonge) Dustin Hoffman als Marc Van Ranst. En met Donald Sutherland als degene die er de beuk in gooit. …Dat doet hij uiteraard niet met een simpele quarantaine. …Nee, daarmee houd je een film niet spannend. …Sutherland heeft een andere oplossing voor ogen: om het virus voor eens en voor altijd uit te roeien wil hij de getroffen gebieden laten bombarderen! …Zeg nu zelf… dan hebben de zestien miljoen Italianen die hun provincies niet meer uit mogen het nog goed getroffen, niet waar? Wat me frappeerde, was dat die beslissing tot het ‘opofferen van een deel van de…

Lees verder...

0403, 2020

Het perspectief 3 – hoe ga je in en uit een hoofd?

Tureluurster/ maart 4, 2020/ Schrijftips/ 10 commentaren

Perspectief 3 – Terug naar Jan, Marie en de Griezel met de snor… We gingen dit verhaal schrijven vanuit het standpunt van Marie – met de verteller (als een kabouter) op haar schouder. HOE doet die kabouter dat? …Diepe zucht (onhoorbaar op het scherm) …Wie goed wil schrijven, moet de regels kennen, en … mag ze daarna weer negeren. Dat levert kunst op. …Het weerhaakje? Sla je stap één over, en negeer je regels die je niet kent of beheerst, dan komt er hoofdzakelijk bullshit op het papier. …(Verder lezen is dus niet onbelangrijk.) In het geval van Marie start de verteller van op haar schouder. Hij spreekt OVER haar. Wil je (als schrijver) Marie’s gedachten en innerlijk weergeven, dan moet je de verteller opsluiten in haar hoofd, en hem laten spreken VAN UIT haar. …Dat levert een fundamenteel verschil op. Taalkundig en inhoudelijk. …Verduidelijking nodig? …Vertelt je moeder iets over jou, dan klinkt dat totaal anders dan wanneer jij zelf je verhaal doet. …Duidelijk genoeg? WANNEER stop je die kabouter in Marie’s hoofd. …Tja… Hoeveel keer per dag/maand/jaar… neem jij je levensloop en je geschiedenis onder de loep? Zomaar voor jezelf? …Niet…

Lees verder...

1602, 2020

Het perspectief 2: in en uit een hoofd

Tureluurster/ februari 16, 2020/ Schrijftips/ 2 commentaren

We keren terug naar het verhaal van Jan, Marie en de griezel met de snor. …Laat er ons vanuit gaan dat Marie de harten van de lezer moet veroveren, en dat we dus kiezen voor haar standpunt. De meesten noemen dat ‘personeel’ schrijven. Tegendraads als ik ben, heb ik het liever over ‘de algehele beheersing van één personage’ – hier Marie. Waarom? Omdat de verteller in dit geval een soort van mini-alweter is. Hij weet ALLES (verleden, heden toekomst, dromen, neuroses…) van Marie. Van de anderen weet hij niet meer dan wat ze aan haar vertellen, of wat zij kan opmaken uit hun gedrag. …In het verhaal van Jan, Marie en de griezel met de snor mogen we ervan uitgaan dat Marie, die al twintig jaar samenleeft met haar echtgenoot, behoorlijk veel van hem af weet. Van de griezel met de snor weet ze niets. Behalve dat hij een pistool heeft en er verre van gezellig uitziet. Werkt het makkelijker als je de verteller voor jezelf visualiseert, stel je hem dan voor als een kabouter op de schouder van Marie. Hij is onlosmakelijk verbonden met haar. Over een plek waar zij niet…

Lees verder...

2101, 2020

Het perspectief – Jan, Marie en de griezel met de snor

Tureluurster/ januari 21, 2020/ Schrijftips/ 0 commentaren

Het item waar ik in mijn cursussen het meest tijd aan spendeer, is het vertelperspectief. …‘Stel je voor,’ zeg ik dan, ‘dat je het verhaal gaat schrijven van Jan en Marie die gehomejackt worden door een griezel met een snor. Dan heb je – qua standpunt – keuzes zat. Marie of Jan kunnen het verhaal vertellen in de ik-vorm. De verteller kan het verhaal brengen vanuit het standpunt van één van de twee (hij/zij-vorm). Of die verteller kan alweter worden en zowel de visie van Jan, Marie  en de griezel belichten (hij/zij-vorm). Enkel en alleen het standpunt van de griezel gebruiken (in de ik- of in de hij-vorm) kan in dit geval niet, want dan krijg je NIET het verhaal van Jan en Marie, maar het verhaal van de griezel.’ …Simpel, niet waar? Je moet alleen maar kiezen.  En daarmee begint de miserie… Welk perspectief hoort bij welk verhaal? …Grosso modo kunnen we stellen dat verhalen waarin veel personages meespelen, of die zich uitstrekken over een flink aantal jaren, een alwetende verteller nodig hebben. Het verhaal van Jan en Marie daarentegen – beperkt in tijd, ruimte en aantal personages – zal doorgaans…

Lees verder...